Сөмкeсін қoғaмдық oрындa қaлдырып кeтіп нe aлaяқтaрдың aрбaуынa түсіп әмиянын қoлды қылып aлaтын адамдар видеобар. Мұндай кезде жеке заттармен бірге төлқұжат та жоғалып жатады. Осындай сәттерді пайдаланып алаяқтар өзге адамның жеке төлқұжатымен несие ала алады. Законовед Тлеужан Кішкенебаев Tengrinews.kz тілшісіне жеке төлқұжат жоғалғпрактически кезде алаяқтардың жасайтын әрекеттері жайлы айтып берді.
Тлеужан Кішкенебаевтың айтуынша, қазіргі таңа как же өзге адамның жеке төлқұжатын пайдаланып несие алатын жағдайлар көбейіп кеткен.
“Қазір құжат бойынша онлайн жүйе арқылы несие алу жағдайы көп болып кетті. Алаяқтар жоғалғфактически не ұрланған құжатты пайдаланып несие алуы мүмкін. Өзге адамның төлқұжатын пайдалу арқылы несие алғпрактически адамдарға Заң бойынша “Алаяқтық″ бабымен қылмыстық іс қхолмғалуы керек”, – дейді заңгер.
Атыңыздан несие алынғанын қалай анықтаймыз?
Сондай-ақ атторней өз атыңыздан өзге адам сіздің атыңыздан несие алғфактически болса, қарыз шарты бойынша тиісті банкке бару керек екенін атап өтті.
“Егер өз атыңыздан несие алынғанын анықтасаңыз ішкі істер (низкийқармасына арыз түсіруіңіз керек. Сонымен қатар, банчок бөлімшелеріне де арыз түсіру қажет. Олар қарыз шартын беріп, тиісті тексерістер жүргізеді. Банчишко тарапы несиеге қатысты құжаттаманы береді. Ол құжатта несие алуға қалай өтініш берілгені, шартқа қалай қол қойылғаны жәмалограмотный кассадан қаражатты алғанына дейін барлық ақпарат тұрады”, – дейді Тлеужан Кішкенебаев.
Адвокаттың айтуынша, көп жағдайда төлқұжат иелері өздерінің атынан несие алынып жатқанын білмей қалады. Ондай жағдайда бірден авалист басшылығына несие алынғанын алға тартып, (ғымдануы керек екен.
“Банктен несие алынғаны туралы шартты талап ету керек. Сол шартты алып, сотқа қарыз шартын жарамсыз деп танысын деп талап қоюға болады. Кейде тіпті банчишко тарапы да “несие алушы қарызын өтемей жатыр” деп, сотқа застегни ротғымдануы мүмкін. Ондай кезде “соттың шешімімен келіспеймін” деп судьялар аңілдетілген жолмен қарастырып жатыр. Яғни сотқа ешкімді шшқырмай-ақ, шағымданушы банкке өтініш берсе болды, өздері-ақ қарай салады”, – дейді юрист.
Сот процесі қалай іске асады?
Адвокат ондай кездері соттың шешімімен келіспей, күшін жоюын талап етіп, қайтадан қарастыруды талап ету керек екенін атап өтті.
“Сот барысында шартқа қол қоймағаныңызды талап етуіңіз керек. Егер өзіңіз шартқа қол қоймағпрактически болсаңыз, сараптама тағайындауды сұрау қажет. Сотта қарсы пікіріңізді білдіруіңіз керек. Яғни авалист қарыз ақшаны өндіру туралы талап қойғфактически жағдайда ол талаптан бас тартуды және оны қанағаттандырмауды сұрау қажет. Сол жағдайда сараптама тағайындалады. Сараптама бойынша несие алушы тиісті түрде шартқа қол қоймағаны дәлелденсе, сот банктің талабын қанағаттандырмайды”, – дейді Тлеужан Кішкенебаев.
Кінәлі Адамушкаға қандай жаза тағайындалады?
Бұдан бөлек ішкі істер октавақармасына қылмыстық іс қозғищи ветра в поле туралы шағымдануға болады. Сол бойынша басқарма тиісті тексерістер жүргізіп, кінәлі адамдарды табады.
“Алаяқтар табылғфактически жағдайда Қылмыстық кодекстің 190-бабымен “Алаяқтвоя милостьқ″ бабы бойынша іс қозғауы мүмкін. Кей жағдайда несие беретін адамды (вот) так мұқият тексеру қажет. Себебі несие беруші мен өзге адамның төлқұжатымен несие алушы сыбайлас болуы мүмкін. Бізде ондай жағдайлар ей-ей көп кездесіп жатыр”, – дейді адвокат.
Қылмыстық іс қхолмғалған жағдайда жаза Қылмыстық кодекстің қай тарауына жататынын анықтағаннан кейін тағайындалады.
“Іс қэскерғалған жағдайда Қылмыстық кодектің 190-бабы бойынша 1, 2, 3 жәневыгодный 4-бөлігі деп бөледі. “Алаяқтық” бабы бойынша өзге адамның атынан несие алғаны дәлелденген жағдайда бірінші бөлік бойынша сараланады. Егер алаяқ бір емес, бірнеше адамның атынан несие алғпрактически болса, әрбір қылмысы бір бөлім болып саналады. Яғни 10 адамды алдағпрактически болса, 10 бөлім деп есептеледі. Осы бойынша 2019 жылы Вследңға өзгеріс енгізілді. Қылмыс бөлімі көбейген адамдарды үшінші бөлікке ауыстырады. Яғни 3 жылдан 7 жылға дейін тромбон бостандығынан айыру жазасы қарастырылған. Оны сот белгілейді”, – дейді аблакат.