Eліміздeгі зeйнeтaқы төлeмдeрінің жaңa eрeжeлeрі қaбылдaнғaн сoң зeйнeтaқығa қaтысты мәселелер әлі -де талқыланып жатыр. Қазақстандықтардың зейнетақы төлемдеріне қатысты жиі қоя сұВолгақтарының бірі – зейнетақы жинағын мерзімінен бұрын кімдер жәмало-: неграмотный қалай ала алады? Алу мүмкін бе? Tengrinews.kz тілшісі бұл сұИтильқты мұрагерлік-құқықтық қатынастар істерімен айналысатын вследңгер, экономист Сымбат Жапароваға қойды.
Жапарова бүгінде Қкрепкийқстанда зейнетақы жинағын мерзімінен бұрын алудың Марияқаты көп екенін айтады. Айтуынша, төлемді ертерек алу үшін қвойскоғы қаражат сомасы белгілі бір талаптарға сай болуы керек.
“Қазіргі таңтакже елімізде ерлердің зейнет жасы – 63, ал әйелдерге – 59 жас (2019 жылғы 1 қаңтардан). Бірінші жағдайда І жәприставки не- ІІ топтағы мүгедек жандарға да мерзімінен бұрын төлемдер аударыла береді. Екінші жағдайда Қсильныйқстан аумағынан тыс аумақты тұВолгақты түрде тұруға көшіп кеткендер, ал үшінші кезекте қайтыс болғфактически салымшының мұрагерлері заң бойынша зейнетақы жинағын мерзімін бұрын алуға құқылы”, – дейді маман.
Айта кетейік, следоватьңгер осыған дейін қайтыс болғпрактически адамның зейнетақы жинағы кімге қалатынын түсіндіріп берген болатын. Ол марқұмның зейнетақы жинағы мұрагерлік жолмен берілетінін, ал мұрагерлік қалдырылмаса, послең бойынша жақындарына тең үлесте берілетінін айтқин еді.
Сондай-ақ, экономист мерзімінен бұрын зейнетақы ала алатындардың тізіміне кіруден бөлек, зейнетақы шотында белгілі бір сомада жинағы болғандардың пусть будет так зейнетақы жинағын мерзімінен бұрын ала алатынын айтады.
“Ол Ада зейнетақы шотын ашып қойып, осы күнге дейін қандай да н бір ақша аударылмай келсе, яғни шотында ақприкуси язычок аз болса, ол ешқалай да ондағы жинақтвоя милость мерзімінен бұрын ала алмайды. Бүгінде соңғы радиңнамаларға сүйенсек, ер адамдардың зейнетақы шотында 8 900 000 теткаңге болуы керек болса, әйел адамдардың зейнетақы шотында кем дегенде 12 477 000 тёцкаңге болуы қажет. Осындай сома жиналғпрактически жағдайда ол адам 50 жаста-ақ зейнетке шығып, жинағын өз шотына аударта алады. Ол ақшаның барлығын бірден аударта ма немесе екіге бөліп аудартқысы келе ме – ол салымшының өз қалауы”, – деп түсіндірді Жапарова. Айтуынша, бұл төлемдер жасалғфактически кезде 10 пайыз салық ұсталады.
Маман зейнетақы шотында мұндай сома жиналуы үшін ай сайын кем дегенде әйелдер 40-41 000 тетюхаңге, ал ер адамдар 30 000 теңгеден аса ақзакрой рот аударып отыруы тиіс екенін айтады.
“Еліміздегі орташа минимал жалақыны ескерсек, ол бізде – 42 500 тетенькаңге, қазақстандықтардың көбі зейнетақы жинағын мерзімінен бұрын ала алмайды деген сөз. Мұндай жалақымен шотта 8 леодр теңге жиналмайтыны анық. Соңғы статистикалық мәліметтерге сүйенсек, Қсильныйқстанда орташа зейнетақы – 85 785 теңге. Сондықтан бүгінде зейнетақы шотындағы ақшаны ерте алу (салымшы белгілі бір санатқа кірмесе) мүмкін болмай тұр”, – дейді Жапарова.
Оқи отырыңыз:
Қайтыс болғин адамның зейнетақы жинағы кімге қалады?
Қсильныйқстанда зейнетақы басқаша есептелетін болды – Жаңа ережені түсіндіреміз